1 April 2010

Zoals de meesten van jullie al weten is het op 1 april aanstaande 25 jaar geleden dat ik dienst kwam bij de bibliotheek. Men wil dit natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Ik ook niet in die zin dat het voor mij een unieke kans is om wat geld bijeen te brengen voor een kleinschalig schoolproject in Jabalpur, India. Het filmpje is NIET gaat NIET over de betreffende school maar gaat WEL over een soortgelijk project. Het idee is vorig jaar ontstaan tijdens het zogenaamde "vastenactieproject" van de Priorij De Essenburgh waar wij regelmatig naar de kerk gaan. Het project is opgezet door de Norbertijnen(een kloosterorde in Nederland met een abdij in Heeswijk-Dinther(Brabant) en een priorij De Essenburgh in Hierden) Begin jaren zestig zijn er een paar Norbertijnen als missionaris naar India vertrokken, naar Jamtara (Centraal India) vertrokken. Men heeft daar een ziekenhuis gebouwd en er is inmiddels ook een Abdij gesticht waar veel (Indiase) norbertijnen wonen. Alle Nederlanders zijn daar zo'n tien jaar geleden vertrokken en de Abdij in Jamara is inmiddels geheel zelfstandig. Er is inmiddels een stichting in het leven geroepen 'Solidair met India" (kijk maar even op hun website).
Welnu het doel was om geld in te zamelen voor de aankoop van een "schoolbus" om kansarme kinderen uit kleine plattelandsdorpjes waar vaak geen vervoer is, de gelegenheid te geven naar school te kunnen gaan. De bus is inmiddels gekocht en doet z'n dienst. De kinderen zijn voorzien van de (verplichte) schooluniformen en schoenen. Aan het eind van de vastenactie werd het geld overhandigd aan een vertegenwoordiger van de Indiase norbertijnen, Father Arockia Prem Kumar o.praem, hij is de coordinator. Deze bevlogen man was zichtbaar zo blij voor "zijn kinderen" ..... Zijn bezielende toespraak heeft mij diep geraakt. Ik wilde ook iets doen, niet zomaar iets maar een kleinschalig "behapbaar" project zoiets als wat je op mijn blog over Bangalore hebt kunnen lezen. Een project wat ik met eigen ogen kan zien en waarmee
ik met het geld wat ik ingezameld heb naar de winkel kan gaan en lesmaterialen kan kopen voor de leerlingen. Want dat is wat ik in overleg met Father Arockia wil financieren. Het is de bedoeling dat ik in november aanstaande samen met Roland, mijn echtgenoot, dit geld persoonlijk ga "overhandigen".
Het begin is er is imiddels in de vorm van de gratificatie die ik begin dit jaar van Bibliotheek Noordwesrveluwe mocht ontvangen, hartelijk dank daarvoor!!!!

p.s. Binnenkort volgt er wat meer documentatie uit India over "mijn" project.

Op bezoek bij..........

Ja je bent dan een vreemde eend in de bijt in een wildvreemd land en de mensen in Goa zijn net zo nieuwsgierig als de mensen in Harderwijk. Ik had wat je noemt een plan van aanpak bedacht, zeer simpel en logisch maar naar later bleek veel te westers.
Er zouden twee "kennismakingsdagen" plaats vinden, 1 voor de familie en vrienden en 1 voor de dorpelingen......uiteraard alles voor onze rekening. Leuk idee (dacht ik) twee superdrukke dagen en daarna vakantie. Toen ik met dit plan op de proppen werd het verdacht stil. Roland's oudste oom (de pater familias)legde mij uit dat het de bedoeling was dat ik de komende we(e)ken persoonlijk werd verwacht bij alle ooms, tantes, neven en nichten etc etc. Oosterse gastvrijheid noemt men zoiets...en als je bij de een op bezoek gaat moet je ook bij de ander op bezoek. Niet alle familie woont in het dorp integendeel er waren er bij die een dagreis ver woonde dat betekende dus ook een loeerpartij. Maar er zat niets anders op en ik proefde uit Roland z'n verhaal dat het ook aan te raden zou zijn om alle dorpelingen in hun eigen "thuis| te bezoeken. Wat de familiebezoeken betreft was het niet alleen even een kopje thee of een glaasje fris......hoe kom je erbij.....nee uitgebreide maaltijden met talloze gerechten alsof er een compleet weeshuis uitgenodigd was. Ik herrinner mij nog dat we bij een tante en oom aankwamen. De eerste vraag was na alle plichtplegingen was"Do you like chicken" Op mijn bevestigende antwoord werd er door een van de bedienden ter plekke een kip die heel relaxed een zandbad aan het nemen was, ter plekke een kopje kleiner gemaakt.(hou hierbij ook nog even het verhaal van ons "huisvarken" in gedachten i.v.m. mijn overvolle borden en minder geslaagde gerechten) Nu was dat overvloedige eten op zich niet zo'n probleem want mijn schoonfamilie behoort tot gegoede middeklasse en kan het zich financieel best veroorloven.
Hoe anders was het toen we bij de dorpelingen op bezoek gingen...hoe arm men ook was en hoe klein men ook woonde in schamele hutjes....er werd ALTIJD iets te drinken aanfeboden. De arme families voorzagen ons van de beroemde tender cocnuts (die groeien meestal in eigen "tuin" en bij de buren (want dat vertelde zich natuurlijk door) werd in afwachting van onze komst er alvast een kind erop uitgestuurd om bij de lokale kruidenier(Roland's broer Walter) wat flesjes fris te gaan kopen. Weigeren was absoluut geen optie!!! dat zou een belediging van hun gastvrijheid zijn. Zo ook met de zitplaatsen....vaak beschikte men maar over 1 stoel...ja je raad het natuurlijk al wel.....die was voor mij bestemd. Overal in het dorp waar we heengingen trok een stoet van nieuwsgierige dorpsjeugd achter ons aan zo nu en dan streng toegesproken door een oudere dorpeling, dan trokken ze zich weer terug om even later weer in optocht al giechelend en joelend achter ons aan te komen.
Het leek een ware tournee te worden en zo gaandeweg begon ik het ook nog leuk te vinden (die door het dorp natuurlijk). Het nadeel was dat ik na enige dagen geen coconut meer kon zien en ook de limca en de thumps up kwamen me de neus uit om het zomaar even oneerbiedig te zeggen. Gevolg was dat ik op een morgen met een verschrikkelijke buikpijn wakker werd. Gaat wel weer over dacht ik zelf. Mijn schoonfamilie had hier duidelijk een andere menig over. Men voelde zich zeer verantwoordelijk voor me en er waren al plannen om de dokter uit de stad (in het dorp was er geen) te laten komen. Dat vond ik wel erg veel van het goede, gelukkig was Roland het ermee eens. Dan maar de gulden middenweg....dat was "fat aunty" de vrouw van Rolands oudste oom. Zoals haar naam al verraad een oud klein dik rond mensje met een knotje en een bril waarvan de glazen op jampotten leken. Ik lag in bed, ze stuurde iedereen de kamer uit en begon eindeloze teksten te prevelen. Op een gegeven moment plaatste ze een brandende kaars op mijn buik, daaroverheen zette ze een omgekeerd limonadeglas de kaars ging uit omdat er geen zuurstof meer was. Aunty begon steeds luider en sneller te praten em met een onverhoedse beweging nam ze het glas en de kaars weg.........en mijn buikpijn was over. Waar gebeurd!!!
Ik moet zeggen dat al die bezoekjes de moeite dubbel en dwars waard zijn geweest. Ik voel me "thuis" in het dorp. Het is voor mij nog steeds een puzzel wie bij wie hoort en wie waar precies woont maar men legt dit mij met veel plezier keer op keer uit.
Heel eigenwijs ben ik ook mijn "eigen was" gaan doen bij de put...een ontmoetingplek voor de vrouwen...men begreep er aanvankelijk niets van.......er waren toch immers genoeg bedienden.....

Daar sta je dan......................

Het is 1ste Paasdag 1976, ik ben nu inmiddels een kleine week voor de eerste maal in India, in Mumbai om precies te zijn. We (Roland en ik) vertrekken vroeg in de morgen per boot naar Panjim, de hoofdstad van Goa. Voor ons beiden een spannend gebeuren, voor Roland omdat hij eindelijk na jaren zijn familie weer gaat zien; voor mij omdat ik nu "echt" ga kennis maken met mijn schoonfamilie. Oscar, Roland's broer gaat ook mee; hij woont en werkt in Mumbai maar gaat nu voor vakantie terug naar Goa.
Oscar heeft de tickets voor de boot geboekt: "Royal Class" om precies te zijn. In eerste instantie lijkt me dat iets te veel van het goede, ik voel mij allerminst "royal".
Aangekomen op de kade is het een drukte van belang, we zijn duidelijk niet de enige passagiers........."bosjes" mensen bepakt en bezakt alsof ze een wereldreis gaan maken en lawaai vooral heel heel veel lawaai want er blijken beduidend meer tickets te zijn verkocht dan dat er (officieel) plaatsen zijn.........(niets bijzonders in dit land; het overkwam ons op een latere reis jaren later ook, Christine onze dochter was toen een peuter, we hadden een vliegtuigticket geboekt (in Goa), er waren ongeveer 100 zitplaatsen en er waren naar later bleek 150 tickets verkocht!!! Nadt we hierover uiteraard een klacht hadden ingediend was het antwoord: "Ach alle passagiers komen toch niet opdagen")
Door de mensenmassa heen ontwaar ik zowaar een boot......."Kijk, dat is'm, daar gaan we straks mee varen!" De schrik sloeg me om het hart, dit exemplaar had meer weg van een veredelde visserskotter dan van een passagiersboot. De moed zonk mij in de schoenen. Roland en Oscar vonden het de gewoonste zaak van de wereld (je bent hier niet in Europa voegde mijn lieverd nog eens (overbodig) toe)
Ik trooste mij met de gedachte dat Oscar; Royal Class had geboekt maar aan de andere kant vreesde ik dat al die massa's mensen ook allemaal meegingen naast .elkaar gepakt op het dek in de brandende zon. Ik schaamde me bijna voor mijn Royal Class.
Achteraf bleek deze Royal Class van een typisch Indiaase kwaliteit te zijn: een plakkerige muffe smoezelige zweterige hut..... Het grootste deel van de reis heb ik doorgebracht in de buitenlucht op het bovendek waar ook de overige "Royal Class" passagiers vertoefden...

Na een voorspoedige reis was dan eindelijk Panjim in zicht. Op de kade veel van die overbekende geel/zwarte Indiaase taxi's. We moesten in deze wirwar met onze bagage op zoek naar een delegatie van de Familie Rodrigues. Zowaar na enige tijd was er contact; Roland's broer Walter en zijn zus Jacinta vlogen Roland om de hals alsof hij de verloren zoon was die weer terugkeerde naar huis. De tranen vloeiden rijkelijk en de voertaal was nu uitsluitend Konkani. Heel begrijpelijk en logisch allemaal maar .....................Ik heb mij nog NOOIT zo eenzaam en verlaten gevoelt als op dat ogenblik.....ver van huis en in een wildvreemd land......daar sta je dan...........
Dit soort momenten zouden zich de komende weken nog veel vaker voordoen.het gevoel nergens "bij" te horen. Na een rit van ruim een uur met de taxi arriveerden we in Bogmalo, het dorp waar Roland is opgegroeid. Daar kwam Lawrence, zijn jongste broer hem tegemoet. Roland herkende hem bijna niet.......toen Roland vertrok was hij (Lawrence) nog een kind en nu een jongeman van bijna 20 jaar.... Eenzelfde scene van familiehereniging voltrok zich opnieuw.... Massa's mensen die alleen maar oog voor Roland bleken te hebben.........behalve Edwidge, een nicht van Roland die jaren in Omman had gewoond en vloeiend Engels sprak.(ze is tijdens onze laatste reis in 2008 heel erg ziek geworden door een tragisch geval van medicijnvergiftiging, zij overleed enkele weken later, 50 jaar oud)Edwidge ontfermde zich min of meer over mij, zij vertaalde trouw alles en leerde mij kennis maken met de vele gewoontes en gebruiken van de voor mij nieuwe cultuur.
In het begin waren er vele "vreemde" zaken waar ik aan moest wennen. Er was nauwelijks electriciteit, misschien 1 of 2 uur per dag. Er was geen stromend water, voor het huis was een grote diepe waterput. Er was geen douche, dit deed je met een emmer wter en een bakje. Er was in het huis geen toilet, deze was buiten achter het huis, 's avonds moest je daar dan met een olielampje naar toe, heel voorzichtig want de huisvarkens waren dan meteen bij je om de nodige aandacht te vragen...."heerlijk" idee zo'n snuivend knorrend exemplaar rond je benen......in het donker. Ook de vele muggen waren vanaf de eerste dag "stapelverliefd" op mij............
Het eten was ook nieuw.....niet alleen in de zin van, andere smaak, (veel erg veel spaanse pepers) maar ook met wie je moet eten. Het was daar toen gebruikelijk daat eerst de mannen aten en pas daarna de vrouwen. Datzelfde gold voor feesten en partijen: vrouwen en mannen gescheiden. En ik? Welnu ik hoorde nergens bij..ik mocht wel plaats nemen bij de mannen maar daar zag ik zelf geen heil in.....dan maar bij de vrouwen maar die giechelden voornamelijk, spraken absoluut geen engels en waren duidelijk verlegen met zo'n "buitenlandse".......
Enkele feiten stonden voor de "nieuw" familie als een paal boven water: Ik moest een zwarte stip op mijn voorhoofd om "het kwade" af te wenden. Vooral als blanke zou het zomaar kunnen dat er door veel "slechte" mensen een vloek over me zou worden afgeroepen en men was er vast van overtuigd dat 'the evil eye" overal aanwezig was.
Wat een bijgeloof...en dan te bedenken dat men in Goa nog roomscher dan de Paus is!!!
Het tweede feit was dat het onmogelijk is dat iemand van het vrouwelijk geslacht zonder oorbellen door het leven gaat!!! Er werden op dag 2 dus een paar 24 karaat oorbellen van mijn inmiddels overleden schoonmoeder aangedragen waar ik, als vrouw van de oudste zoon recht op had. 's Middags zouden we dan wel even naar de markt in de stad om een paar gaatjes met een gloeiende naald in mijn oren te prikken.... DUS MOOI NIET...dit ging mij nou net even een stap te ver....de oorbellen in een doosje en de plechtige belofte dat ik in Nederland meteen gaatjes zou laten prikken.....
Eerste hindernis dus diplomatiek opgelost................. Na de oorbellen kwam er nog een halve arm vol gouden armbanden(bangles) genoemd te voorschijn. ook zo'n statussymbool wat ik nu erfde. De pech wilde dat ik nogal kleine smalle handen heb en dat de armbanden dus vlekkeloos pasten. Ik heb ze tijdens mijn verblijf daar trouw elke keer gedragen als we uitgingen maar terug in Nederland kwamen ze de kast niet uit.... Uiteindelijk heb ik ze jaren later aan mijn (Indiase) schoonzus geschonken.

Goa

Nou dit is het dan, GOA, een van de kleinste deelstaten van India, gelegen aan de westkust. De parel van India, bekend om de goudgele stranden en de wuivende palmen, het lijkt wel een tekst uit een vakantiegids.





"Ons" huis is in Bogmalo een klein dorp aan de Arabische Zee. Het staat niet op de kaart maar de dichtstbijzijnde stad "Vasco da Gama" staat er wel op.
Het huis is gebouwd in traditioneel Portugese stijl in 1925 door mijn schoonfamilie. De Arabische zee met het goudgele strand en de wuivende palmen liggen op 10 minuten loopafstand. 's Avonds als het stil is hoor je het ruisen van de golven. De mensen uit het dorp gaan daar nooit zwemmen of liggen zonnen, voor hen is het tegen zonsondergang een plek om de sociale contacten te onderhouden en de laatste nieuwtjes uit te wisselen. Het feit dat ik er veelvuldig ga zwemmen vond men aanvankelijk maar een vreemde bedoeling. "Je bent toch geen toerist?" Uiteindelijk is er een compromis gevonden: ik mag zwemmen (weliswaar in een degelijk badpak) maar liever niet in de buurt van het (5*) Resort waar al die "ongemanierde" toeristen onbeschaamd in bikini liggen te zonnen.......
Zo'n zelfde regel geldt voor het zelfstandig boodschappen doen in Vasco Da Gama, Om daar te komen moet ik een half uur met de bus. Toen ik nog "nieuw" was en nog niet echt bij de familie hoorde mocht ik onder geen voorwaarde in m'n eentje op pad buiten het dorp. Na veelvuldig aandringen was men er dan uiteindelijk van overtuigd dat ik best alleen naar de stad kon. (je moet weten dat ook daar in de stad de sociale controle groot was omdat daar het "halve" dorp zijn/haar inkopen doet)
Geleidelijk aan werd ik in hun ogen ook 'Goan'. Dat betekende ook dat ik zelfstandig voor een plekje in de overvolle bus vanuit de stad naar het dorp moest zorgen. De "normale" procedure is typisch Indiaas.......zodra de bus aankomt rent iedereen naar de ingang bepakt en bezakt met boodschapen die kunnen varieren van kilo's verse vis in plastic zakken (bij temperaturen boven de 35 graden) tot een paar levende kippen in een mand op het hoofd.
Daarbij vergeleken ben ik dus kansloos met m'n bescheiden rugtasje.
Maar wie niet sterk is moet slim zin dus.......de bus arriveert....de hele stoet begeeft zich en masse richting ingang.........en Lenie roept heel hard "Rareh!!!" = Wacht!!! in het Konkani.,,....men kijkt achterom en de verbazing is van de gezichten af te lezen ........ze hoort er echt bij.....ze is een van ons......

Vanaf dat moment was ik "gewoon" een inwoner van Bogmalo, ik was een "Rodrigues" geworden in hun ogen, een hele prestatie volgens verschillende mensen, al had ik er naar mijn idee niet zoveel bijzonders voor hoeven te doen of laten.

Als Europese had ik, naar achteraf bleek, iets "goed" te maken in het dorp. Jaren geleden was er blijkbaar een Duitse jongedame verloofd geweest met een jongeman uit Bogmalo. Voor het eerst aangekomen in het dorp bij haar aanstaande schoonfamilie had ze onmiddellijk haar intrek genomen in het plaatselijke 5* Oberoi Hotel omdat ze niet zonder de nodige luxe kon leven............ Van een bruiloft is het nooit gekomen......

Ladies only......

Maar wat doe je dan als je samen met je liefhebbende echtgenoot reist.........
Ik had het "genoegen" om tijdens ons verblijf in Mumbai (Oktober 2009) met zo'n trein te reizen. Een overvolle NS-trein is er niets bij.....nee dit is het echte ellebogenwerk. Aanvankelijk had ik nog de illusie dat ook ik in de "ladies only" kon reizen ware het niet dat mijn Roland er van overtuigd was dat ik ofwel bij het verkeerde station zou uitstappen (alles wordt aangegeven in het Marathi, bedenk wel dat mijn schat deze taal net zo min machtig is als ondergetekende)....ofwel ontvoerd zou worden....... Mijn smeekbede mocht helaas niet helpen............dus dan toch maar bij de manlijke helft van de bevolking in de treincoupe!! Wat een feest!!!!! Een blanke vrouw, gekleed in westerse kleding......tientallen nieuwsgierige mannelijke ogen die je figuurlijk uitkleden..... O ja nog bijna vergeten te melden hoe ik uiteindelijk in deze coupe ben beland. Het werkt als volgt: de trein rijdt het station binnen.....al voordat deze goed en wel stil staat, rent men als gekken om toch maar binnen te kunnen komen (de passagiers die willen uitstappen zitten dan "goed klem" want ook uitstappen heeft meer weg van een partij vrij worstelen dan beschaafd uitstappen in je keurig gestreken overhemd en glanzend gepoetste schoenen.
Vol is vol....maar in India kan er altijd nog wel iemand bij......mijn Roland dus.... hij was binnen maar ja ik stond nog op het perron en de trein begon al weer langzaam te rijden.....uit de trein staken een aantal grijpgrage zweterige glibberige handen van manlijke passagiers die mij met alle geweld naar binnen wilde trekken......mooi niet dus.....dacht ik bij mezelf en bleef "vrouwhaftig" op het perron staan. Als reactie daarop sprong mijn lief zeer ontstemd, uit de inmiddels rijdende trein weer terug op het perron......
De conversatie die daarop volgde leent zich niet voor publicatie..........

ps. Een volgende poging had meer succes......al doende leert men nietwaar.

Vuurdoop

Het is maart 1976 als het grote avontuur gaat beginnen. Ik vlieg voor de eerste keer in mijn leven, niet naar Londen of Parijs maar naar Mumbai, een vlucht (toendertijd) 14 uur

Ik ga voor de eerste keer naar het het land, de streek, het dorp waar mijn Roland is geboren en getogen. Ik ga voor de eerste keer naar een cultuur die zo totaal anders zal zijn dan de Nederlandse........ik ga op bezoek bij mijn schoonfamilie in Goa (India) Na een lange en vermoeiende reis komen we aan in Bombay. Het is midden op de dag en de hitte gecombineerd met de geur van dieselolie beneemt me voor een moment de adem terwijl we de vliegtuigtrap afdalen. Ik krijg niet lang de tijd om wat bij te komen want we moeten met de meute mee richting immigratie en douane.
Het is 1976 en India wordt geregeerd door Mevr. Premier Indira Gandhi. De politiek is er op gericht de economie zelfvoorziendend te maken d.w.z. dat er GEEN buitenlandse goederen worden ingevoerd. India produceert zijn "eigen" cola "Thumps Up" en zijn "eigen" auto's; wie kent er niet de typisch Indiase taxi's.
Dat betekent wel dat er vanuit het buitenland bijna niets mag worden ingevoerd.
Vrij vertaald betekende dit dat de draagbare Phlips radio voor Roland's broer Oscar en het flesje Franse parfum "l'Air du Temps" voor mijn schoonzus Jacinta ons een emorm bedrag aan invoerrechten kostte!! Het alternatief was alles onderhands verkopen aan de desbetreffende douanebeambte die er op de zwarte markt een zeer goed belegde boterham mee verdienden of alles laten "aantekenen" in onze paspoorten zodat men bij ons vertrek zeker wisten dat we al die goederen weer mee terug namen.
Eenmaal door de douane was het de kunst om de veelvuldig aanwezige taxchauffeurs op afstand te houden. Blank = geld. Natuurlijk wist mijn echtgenoot dit ook maar al te goed en hij parkeerde mij vervolgens met alle bagage op een (veilige) plek waarna hij ijverig op zoek ging naar en taxi. Na lang wachten (dit lange wachten zou in de komende weken uitgroeien tot een van mijn "favoriete" hobby's evenals het wachten uit het zicht van marktkooplui of winkeliers) kwam hij terug. Toen de chauffeur in kwestie mijn afkomst zag laaiden de gemoederen hoog op en begon opnieuw het gesteggel over de ritprijs.............
Uiteindelijk dan toch in de taxi op weg naar het hotel wat Oscar, die we pas 's avonds zouden aantreffen omdat hij overdag moest werken, voor ons had geboekt.
Na een (voor mij) enerverende rit met bedelende kinderen om de taxi als deze moest stoppen, heel veel lawaai en stof en stank arriveerden we bij het hotel. Oscar had het advies van Roland opgevolgd, een goed middenklas schoon hotel in een rustige wijk. Nadat we haden ingecheckt wilden we maar een ding douchen en dan slapen......ware het niet dat de receptionist ons tussen neus en lippen door vertelde dat we niet moesten schrikken als er hier en dar af en toe een rat hoorbaar of zichtbaar was.............(heel gebruikelijk in Mumbai maar wist ik veel). We zijn naar onze kamer gegaan, ik heb gedouched d.w.z. er stond een grote emmer water met een bakje maar moe als ik was....ik heb geen oog dicht gedaan.......in mijn verbeelding hoorde en zag ik overal ratten!!! Mijn Roland sliep zodra hij zijn kussen voelde.........
Die avond ontmoette ik Oscar voor het eerst. De broers hadden elkaar jaren niet gezien er viel voor hen veel bij te praten tijdens het nuttigen van wat Indiase hapjes in een goed restaurant. Na een lange avond weer terug naar dat VRESELIJKE hotel.....geen oog dichtgedaan..... De volgende morgen op pad naar een hotel zonder ratten uiteraard een wat sjieker hotel. We hadden een kamer op de bovenste etage met een prachtig uitzicht over de stad. Volgens mijn echtgenoot leer je een stad pas goed kennen als je dit te voet doet.(uiteraard tot frustratie van de talloze taxichauffeurs die we die dag zouden tegenkomen "een blanke dame te voet is in hun ogen nl altijd op zoek naar een taxi"...... Dat hebben we die dag dus gedaan, te voet, vraag niet hoe, het was voor mij een complete cultuurschok....het andere klimaat, het was maart dus dan is het overdag zo'n 36 C, het verkeer dat van alle kanten op je afkomt en bovendien niet te vergeten al die bedelaars van piepjong tot stokoud maar allemaal even vies en even brutaal want blank = geld.
Na een doodvermoeiende dag en een gezellige avond was ik hard toe aan een warm bad en een een heerlijk schoon bed. Toen we in ons hotel arriveerden vertelde mijn Roland aan de receptionist dat "zijn vrouw over een half uur een warm bad wenste te nemen". Ik was met stomheid geslagen.....wat heeft die hotelmedewerker daar nu in hemelsnaam mee te maken!!! In onze badkamer aangekomen draaide ik de warmwaterkraan open op het bad alvast vol te laten lopen......maar helaas wel een kraan maar geen water.....(blijkbaar heel normaal) Na een kwartier werd er bescheiden op onze deur geklopt......Roland deed open.....en er volgde een optocht van een aantal mannelijke hotelbedienden met ieder een emmer kokendwarm water die geruisloos richting badkamer liepen om vervolgens hun emmer in het bad te legen en daarna even geruisloos weer vetrokken nadat ze mij met een diepe buiging het "namaste" gebaar toewenste.
Die nacht heb ik geslapen als een roos.
De volgende dag, het was 1ste paasdag 1976 zouden we per boot, een tocht van 12 uur,(er was toen nog een vliegverbinding) vertekken naar Goa.

p.s. De tweede dag kreeg ik van Oscar het gouden kruisje (wat ik nog altijd om mijn nek draag) met de opmerking "zonder dit geloven ze in Goa nooit dat je katholiek bent"

Portugezen in Goa

Portugal in de tropen.........zoiets als Nederland in het voormalige Nederlands Indie.
Een stukje koloniale geschiedenis, prachtige architectuur die helaas heden ten dage getuigt van jammerlijk verval. Old Goa wordt ook wel het "Rome" van de orient genoemd. Er staan inderdaad veel indrukwekkende kerken en een basiliek. Het lichaam van de patroonheilige van Goa: de Portugees St. Franciscus Xavirius ligt hier al eeuwen opgebaard. Elke tien jaar wordt zijn gebalsemde lichaam in een plechtige processie overgebracht van de Bom Jesus kathedraal naar de 500 meter verder gelegen Se Kathedraal. Op 3 december (zijn "feestdag") 2004 was ik getuige van deze indrukwekkende gebeurtenis. Goans van overal vandaan (Engeland, V.S. en Canada)komen naar deze plechtigheid. Die morgen vertrokken we (Roland en mijzelf) om 6 uur (ik gekleed in een keurig zedig gestreken katoenen ensemble waar mijn schoonfamilie en andere conservatief katholieke Goans niets op aan konden merken, ik ben per slot van rekening in hun ogen een "Goan") per bus. (auto's waren die dag verboden rond Old Goa) Het zou een hele onderneming worden want we moesten wel 2x overstappen...
De ene bus zag er nog "luxer" en "Indiaser" uit dan de ander. De laatste bus van Margao (de stad) naar Old Goa heeft helaas nog net niet het Guiness Book of Records gehaald mbt het meeste aantal passagiers maar het kwam toch aardig in de richting.
Intussen was mijn keurig gestreken katoenen ensemble ook niet meer echt kreukvrij.
Maar goed niet getreurd.....we bereikten ons doel rond halftien... Op het terrein rond de kathedraal waar om tien uur de plechtige hoogmis in de openlucht zou aanvangen, gecelebreerd door de Kardinaal van Goa, geassisteerd door een pauselijke afgezant uit Rome stonden honderden stoelen klaar die voor een groot deel al waren bezet. uiteindelijk vonden we gelukkig nog 2 zitplaatsen in de schaduw. Uiteraard was de mis in het Konkani (de moedertaal) en naar typisch Goan gebruik werd er tussendoor veel gezongen, begeleid door vioolmuziek. De melodie van deze religieuze liederen heeft wel wat weg van de Engelse hymnen. Er waren uiteraard ook mensen van verschillende tv staions aanwezig die ijverig met hun camera's aan het werk waren.
Helaas hadden deze tv-makers al snel door dat ik praktisch de enige "blanke" was die deze plechtigheid bijwoonde met als gevolg dat er regelmatig een camera op mij werd gericht.(erg irritant)
Na ruim 2uur (jawel) was het dan eindelijk zover...onder begeleiding van schijnbaar eindeloze rijen bisschoppen, priesters, nonnen en overige religieuzen (daar zijn er nl. heel heel veel van in Goa) werd de glazen schrijn met daarin het lichaam van St.Franciscus overgebracht naar de Tse Kathedraal. Na de geestelijkheid, mocht het "gewone volk" aansluiten in de processie.............
Wat er toen gebeurde was zeer angstaanjagend......de ordebewakers, agenten,militairen
konden de menigte niet meer in bedwang houden, kinderen werden onder de voet gelopen en ook ik moest met ellebogen gaan werken om me staande te houden in deze duwende mensenmassa.... Het leek een complete volkshysterie!!! Na verschillende oproepen via megafoons etc. leek de orde weer enigszins gehandhaafd en werden er ordelijke rijen gevormd.....het was intussen 1 uur en de zon stond hoog aan de hemel, het was 36 graden en er was praktisch geen schaduw. Wat mij betreft mochten we wel naar huis maar dat was uiteraard geen optie.........als "echte" Goan moest je nu langs de Heilige en daarbij is het gebruikelijk dat je neerknielt bij de schrijn en het glas ter hoogte van de voeten, kust, of tenminste aanraakt. Naast de schrijn staan religieuzen die met een doekje (jawel zo'n berucht hygienisch duizenddingendoekje)af en toe het glas wer schoonmaken. We hebben tot 3 uur in de rij gestaan.........
Op de grasvelden rond de diverse kerken en kloosters was het die dag toegestaan het eventueel meegebrachte eten te nuttigen. Ik weet niet of jullie wel eens een Indiase familie hebben zien picknicken........ik bedoel een broodje kaas is not done......binnen een mum van tijd komt er van alles te voorschijn, de lunch bestaat uit een "tiffin" een soort metalen lunchtrommel maar dan opgebouwd in de hoogte met allemaal aparte bakjes (1 voor de rijst, 1 voor de curry, 1 voor de chutney, 1 voor de vis etc etc etc) en daar wordt natuurlijk veel water (verpakt in giga-flessen) bij gedronken dus al met al een zeer kleurrijk en rumoerig gebeuren. Na afloop gaat een ieder dan uitgebreid zijn/haar handen wassen(dat is nl. het bestek) en al rochelend met diezelfde handen 9bij afwezigheid van een tandenborstel) zijn/haar tanden poetsen.

Het werd tijd voor de terugreis want we wilden graag voor donker (rond 18.00 is binnen een half uur de zon onder) thuis zijn.... Dus op zoek naar een bus..maar je begrijpt wel dat we niet de enige waren. Aan mijn katoenen inmiddels kreukvolle
stoffige smoezelige ensemble viel nog weinig eer te behalen. Verpakt als sardientjes arriveerden we 5 bussen en 3 uur later doodmoe in Bogmalo. Al lopend naar huis kwam de ene na de andere buurvrouw ons melden dat we "op tv waren we geweest" in het journaal van die avond. Hier bestaan helaas (gelukkig)geen beelden van......

Wat een dag........wat een belevenis......en wat een volksdevotie!!!!!